Tajemnicza Azja Centralna

Po spotkaniu na lotnisku Okęcie z pilotem Albatros Travel polecimy z Warszawy do stolicy Turkmenistanu, Aszchabadu.

Po wylądowaniu w Turkmenistanie udamy się do hotelu.

Aszchabad, inaczej Białe Miasto, swoją nazwę zawdzięcza dekoracyjnej zabudowie miasta, w której przeważa biały marmur. Aszchabad leży na południowym skraju pustyni Kara-kum. Ogromne dochody z ropy naftowej oraz gazu na przestrzeni ostatnich lat zostały wydane  na wielkie prestiżowe projekty architektorniczne. Wśród wielu nowopowstałych budynków warto wymienić muzeum narodowe oraz liczne, ogromne meczety, w tym jeden będący niemal wierną kopią  Błękitnego Meczetu w Stambule. Duże kwoty przeznaczono także na budowę nowej, imponującej  dzielnicy mieszkaniowej z lśniącymi nowością domami i gmachów ministerialnych, a także na liczne pomniki na czele z  pomnikiem niepodległości, wybudowanym 10 lat po odzyskaniu niepodległości przez kraj i upamiętniającym to najważniejsze wydarzenie z  1991 r.

W Aszchabadzie jest wiele charakterystycznych pomników, ale najbardziej wyróżnia się „pomnik trzęsienia ziemi”. Znaczna część architektury Aszchabadu uległa zniszczeniu w wyniku silnego trzęsienia ziemi w 1948 r. W roku 1998, czyli w 50. rocznicę tego tragicznego wydarzenia, odsłonięto pomnik ofiar. Elementem budowli jest „wieczny ogień” i majestatyczna marmurowa sylwetka byka, który na swych rogach trzyma glob, jakby chciał go zrzucić w gniewie. Na szczycie globu konająca matka wznosi ku niebu dziecko, by uchronić je przed rogami zwierzęcia. Ten wymowny pomnik utrzymano w żałobnej, ciemnej kolorystyce, tylko sylwetka dziecka wykonana jest z połyskującego w słońcu złota.

Nocleg w hotelu w Aszchabadzie.

Po śniadaniu wyruszymy na dalsze zwiedzanie Aszchabadu. Wycieczkę rozpoczniemy od miasta Nisa, znanego także pod nazwą Parthaunisa, będącym dawną stolicą Królestwa Partów,

Królestwo Partów było najdłużej funkcjonującym irańskim imperium, które w czasach swej świetności rozciągało się ze wschodu na zachód od Indii po Syrię, a z południa na północ od Morza Kaspijskiego po Morze Czerwone. Według źródeł pisanych Nisa była pierwszą prawdziwą stolicą Partów, ale ponoć pod jej ruinami znajdują się ślady jeszcze starszych zabudowań. Historycy i archeolodzy nadal nie są jednak zgodni co do tego, jaka była prawdziwa funkcja Nisy. Kwestia, czy była to nekropolia, twierdza, siedziba króla czy może coś zupełnie innego, do dzisiaj nie została rozstrzygnięta. Na miejscu wciąż trwają prace archeologiczne, a kolejne znaleziska są przyczynkiem do powstawania coraz to nowszych teorii.

Po wizycie w Nisie udamy się do meczetu, który nazwano na cześć pierwszego prezydenta kraju, Nyýazowa (zwanego także Turkmenbaszą). Ten wspaniały marmurowy meczet z pozłacanymi kopułami znajduje się w prowincji Ahal, 30 minut jazdy od stolicy. Turkmenbasza dorastał w pobliskiej wsi, a jego ciało złożono w mauzoleum zaraz obok meczetu.

Zwiedzanie zakończymy przy ruinach meczetu Anau, kompleksie muzealnym składającym się z pozostałości XVI-wiecznego meczetu, szkoły religijnej sufitów oraz dawnej fortecy. Choć z meczetu pozostały tylko ruiny to lokalna ludność nadal tłumnie pielgrzymuje w to miejsce na wspólne ceremonie i modlitwy.

Po obiedzie w stolicy udamy się autokarem w stronę miasta - oazy Mary. Po drodze zatrzymamy się w jednej z najsłynniejszych stadnin koni w całym kraju, gdzie hodowana jest duma kraju czyli piękne konie Akhal Teke. Jest to rasa koni turkmeńskich. Są znane ze swojej szybkości, wytrzymałości i inteligencji. Błyszcząca sierść tej rasy spowodowała nadanie jej przydomka „Złote Konie”. Konie te są przystosowane do trudnych warunków klimatycznych i uważane za jedną z najstarszych istniejących ras koni na świecie.

Po tej ciekawej wizycie podróż będziemy kontynuować w kierunku miasta-oazy Mary.

Nocleg w hotelu w Mary.

Pierwszy punkt planu dnia to słynne na Jedwabnym Szlaku miasto Merw, leżące w niewielkiej odległości od Mary. Był to najbardziej znany starożytny ośrodek na Jedwabnym Szlaku, z długą i barwną historią. W XII w. Merw było stolicą imperium Wielkich Seldżuków, ale w 1221 r. miasto zostało spustoszone przez syna Czyngis-chana, Tołuja, by potem nigdy już nie powrócić do swej dawnej świetności. Merw jest obecnie jednym z najważniejszych stanowisk archeologicznych na całym Jedwabnym Szlaku i figuruje na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Obejrzymy ruiny miast Aleksandria, Antiochia oraz Sultan-Kala, mauzolea sułtana Sandżara oraz Ibn Zaida, a także ruiny pierwszego meczetu w Azji Środkowej, Beni Makhan. Ponadto w okolicy znajdują się buddyjska stupa, klasztor oraz średniowieczny zamek Keshk, które również są w planie naszej wycieczki.

Ruszymy dalej do Farab, na przejście graniczne między Turkmenistanem i Uzbekistanem. Po przekroczeniu granicy pojedziemy do miejsca naszego noclegu w słynnej uzbeckiej Bucharze. Uzbekistan, podobnie jak pozostałe środkowoazjatyckie państwa, jest krajem przyjaźnie przyjmującym podróżnych, patrząc w szerokim kontekście na tygiel kulturowy, jakim jest Azja Środkowa. W Uzbekistanie można znaleźć ofertę komfortowych hoteli i środków transportu oraz gościnną ludność. Transoksania była niegdyś centrum przemian – tutaj powstały najważniejsze ośrodki na szlaku karawan - Buchara, Samarkanda oraz potężny Taszkent.

Nocleg w hotelu w Bucharze.

Jednym z najciekawszych i najbardziej niezwykłych środkowoazjatyckich miast na Jedwabnym Szlaku jest Buchara, a korzenie jej historii sięgają znacznie dalej niż podbój ośrodka przez Aleksandra Wielkiego w 329 r. przed naszą erą. W Bucharze spędzimy cały dzień pokonując niezwykłą trasę po największych i najsłynniejszych zabytkach.

W centrum zwiedzimy wspaniałą cytadelę Ark - symbol potęgi emira i jego główną rezydencję. Dla wielkorządcy tej prowincji wzniesiono mury bastionu aż do wysokości  20 m, by zapewnić absolutne bezpieczeństwo dworu. W czasach świetności wewnątrz murów miejskich mieszkało niemal 3000 ludzi. Naprzeciwko twierdzy Ark znajduje się jeden z najstarszych monumentów - piękne mauzoleum Ismaila Samaniego. Ponadto nie można pominąć atrakcji takich jak mauzoleum Chashma-Ayub, meczet emira Bolo-Hauz, bazar Coumpol oraz plac Lab-i-Hauz, w którego osi znajduje się duży staw otoczony herbaciarniami. Tu czas chętnie spędzają sędziwi Uzbecy, którzy nad szklanką dobrej zielonej herbaty toczą niespieszne rozmowy i oddają się grom planszowym. Na skraju stawu mieści się madrasa Nadir Divan-Begi z 1623 r. Równie ważne zabytki miasta, w tym piękne meczety fantazyjnie połyskujące niebieskimi kopułami, bramy miejskie oraz imponujące place skupiają się w kompleksie Poi-Kalyan, nad którym wznosi się najwyższy w mieście minaret Arslana Khana, zwany także Minaretem Śmierci. Z jego wieży blisko 100 lat temu panujący ówcześnie emir kazał strącać swoich rywali oraz przestępów. Podczas wycieczki będzie kilka okazji do zrobienia zakupów. Miniemy wiele czynnych warsztatów rękodzieła oraz straganów, oferujących wysokiej jakości wyroby rzemieślnicze, wytwarzane w niezmienny sposób przez stulecia. Pod nazwami suzani, jedwab i ikat kryją się delikatne, ręcznie tkane tkaniny, z których słynie Azja Środkowa. Powstają tu dzieła sztuki z drewna, piękne dywany i poduszki oraz ceramika o fantastycznych barwach i doskonałej jakości.

Na koniec czeka nas Madrasa Mir-i-Arab, obiekt pięknie przyozdobiony połyskliwą niebieską ceramiką z wytłoczeniami kaligraficznymi, które są typowe dla uzbeckiej architektury. Wieczorem weźmiemy udział w pokazie folklorystycznym przy madrasie Nadir Divan-Begi, który będzie idealnym zwieńczeniem pełnego wrażeń dnia w  Bucharze.

Nocleg w hotelu w Bucharze.

Po śniadaniu odwiedzimy miasteczko Gizjduvan, gdzie od pokoleń produkuje się słynną w całym Uzbekistanie ceramikę artystyczną. Odwiedzimy muzeum, będzie też czas na zakup wyjątkowych wyrobów ceramicznych w lokalnych sklepach.

Następnie wrócimy do Buchary, skąd szybkim pociągiem udamy się do Samarkandy, zwanej też Ogrodem Duszy, Klejnotem Islamu i Lustrem Świata. To najbardziej legendarne miasto Azji Środkowej szczyci się tysiącletnią historią jednego z najważniejszych miast Jedwabnego Szlaku. Ten szybki pociąg to pierwszy tej klasy środek transportu w całej Azji Środkowej, a trasę 344 km do Samarkandy pokonuje w czasie blisko 1,5 h. Wszystkie wagony objęte są zakazem palenia i wyposażone w wygodne miejsca siedzące. Jest też wagon restauracyjny, gdzie będzie można kupić napoje i przekąski.

Po przyjeździe zakwaterujemy się w hotelu, a pozostała część dnia będzie do własnej dyspozycji.

Samarkanda ma bogatą ofertę turystyczną. W zabytkowym centrum znajduje się kilka pereł  kultury Azji Środkowej. Najsłynniejszą atrakcją jest bez wątpienia plac Registan, który leży w sercu Samarkandy i jest jednym z najpiękniejszych tego typu obiektów na świecie. Plac z trzech stron otaczają minarety i madrasy, razem tworzące perfekcyjną harmonię architektoniczną. Znajdują się tu madrasa Ulugbek, madrasa Tillya-Kori oraz madrasa Szir Dor, absolutne dzieło architektury wpisane na listę dziedzictwa kultury UNESCO.

W 1220 r. miasto zostało złupione przez brutalne hordy Czyngis-chana, ale po 1369 r. przeżyło kolejny rozkwit pod rządami Tamerlana, który uczynił je stolicą swojego imperium. Poza placem Registan zobaczymy meczet Bibi Chanum oraz nekropolię Szah-i Zinda, zespół grobowców tworzących wieczne miasto, a jednocześnie jedno z najpiękniejszych i najbardziej klimatycznych miejsc Samarkandy. Jedyne w swoim rodzaju zabytki to piękna brama wejściowa ozdobiona wielobarwnymi kaflami oraz wąska 200-metrowa aleja ciasno zabudowana mauzoleami. Gur Emir - albo Grobowiec Emira - to kolejny niezwykłej urody zabytek Samarkandy. W 1404 r. Tamerlan nakazał ukończyć budowę pięknej kopuły oraz mauzoleum na cześć swojego zmarłego wnuka Muhammeda Sultana. Po śmierci w 1405 r. Tamerlan również został pochowany w Gur Emir. Atmosfera wewnątrz sprzyja zadumie, a na przepięknie udekorowanej kopule można odczytać poetycki wers: „Gdyby niebo zniknęło, zastąpi je ta kopuła”. Odwiedzimy również obserwatorium Uług Bega z 1429 r. Już w XV w. stanowiło jeden z najwspanialszych obiektów tego typu na świecie, a obserwacje, który wówczas dokonano, są aktualne po dziś dzień. Samarkanda na przestrzeni czasów zawsze stanowiła ważny przystanek dla karawan, w którym prowadzono handel suknem jedwabnym i wyrobami garncarskimi. Metalowe czary oraz szklane naczynia z Samarkandy wydobyto podczas prac archeologicznych na dalekim wschodzie, a nawet w Japonii. Ten starożytny ośrodek handlowy także obecnie wyróżnia się warsztatami tkackimi, wytwórniami ręcznie tkanych dywanów oraz pracowniami ceramiki i różnorodnego rzemiosła artystycznego.

Po śniadaniu pojedziemy na granicę uzbecko-tadżycką. Tadżykistan to kraj z przyjaźnie nastawionymi mieszkańcami, odmienny od pozostałych środkowoazjatyckich państw, zarówno pod względem kultury, jak i języka. Mówi się tu w języku tadżyckim, który jest dialektem perskiego (farsi), w przeciwieństwie do krajów ościennych, gdzie używa się języków turkijskich.
Podobnie jak w Kirgistanie, w Tadżykistanie o powierzchni 143 000 km2 dominują góry. Kraj od południa graniczy z Afganistanem, od zachodu z Uzbekistanem, od północy z Kirgistanem, a od wschodu z Chinami.

Po przejściu formalności wjazdowych udamy się do miasta Pandżakent, słynącego z licznych zabytków z czasów starożytnych, a także cudownego obszaru rekreacyjnego nad brzegiem rzeki Zarafszan. Pandżakent to jedno z najstarszych miast w Azji Środkowej, a nazwa miasta tłumaczona jest jako "pięć wiosek", co nawiązuje do pięciu pierwotnych osiedli w tym obszarze. Zobaczymy Old-Panjakert - tadżycki odpowiedniki Pompeii, Rudaki Museum oraz starożytną część miasta.

Późnym popołudniem dotrzemy do Chodżentu. Region  ten w 1866 r. wchodził w skład Imperium Rosyjskiego, podobnie jak większa część Azji Środkowej. Przez chwilę należał do Uzbeckiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (lata 1924-1929), by w 1929 r. zostać wcielonym do radzieckiej republiki Tadżykistanu (Tadżyckiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej). Miastu 10 stycznia 1936 r. nadano nową nazwę Leninabad, a w skład ZSRR wchodziło jeszcze do 1991 r. Jest drugim pod względem wielkości miastem Tadżykistanu i stanowi stolicę najdalej na północ wysuniętej prowincji kraju, zwanej obecnie Sughd. Chodżent jest jednym z najstarszych miast w Azji Środkowej, a korzenie jego historii sięgają 2500 lat wstecz. Ten niegdyś duży ośrodek handlowy na Jedwabnym Szlaku leży nad rzeką Syr-daria w Kotlinie Fergańskiej.

Nocleg w hotelu w Chodżencie

Po śniadaniu w hotelu rozpoczniemy zwiedzanie stolicy wilajetu Tadżykistanu. Odwiedzimy m.in. twierdzę Timura Melika, polityka w Imperium Chorezmijskim i sprawował funkcje gubernatora w Chodżencie, w regionie Transoksanii. Jest znany z zuchwałej, lecz ostatecznie nieskutecznej, obrony Chodżentu przed najazdem Mongołów w latach 1219-1220, przy czym jego imię jest symbolem narodowym Tadżykistanu. Odwiedzimy regionalne muzeum historyczne, w którym prezentowane są bogate zbiory artefaktów z tadżyckiego regionu Sughd.

Następnie udamy się do leżącego w zabytkowej części miasta kompleksu pomników upamiętniającego Muslihiddina Khudjandiego - poety i władcy Chodżentu w XII wieku. Początkowo mauzoleum składało się z niewielkiego grobowca, wykonanego z wypalonych cegieł, ozdobionych terakotą. Grób ten uległ zniszczeniu podczas najazdu Mongołów, ale w XVI wieku został odbudowany. Obecnie mauzoleum szejka Muslihiddina to kompleks budynków, składający się z meczetu katedralnego, minaretu oraz starego cmentarza. Grobowiec znajduje się na centralnym placu miasta, przy bazarze Panszanbe - jednym z największych zadaszonych targów w Azji Środkowej. Będziemy mieć okazję zobaczyć  mieszkańców miasta pięknie odzianych w tradycyjne, barwne stroje. Mężczyźni noszą pikowane tuniki, skórzane obuwie i ozdobne nakrycie głowy, z perskiego zwane Kalapush, a kobiety barwne szaty i ozdoby jubilerskie - srebrne naszyjniki, pierścionki i długie kolczyki.

Zobaczymy również imponujący pałac kultury Arbob, wybudowany w latach 50. z inicjatywy niejakiego Urukhojaeva, niesławnego dyrektora lokalnych kołchozów. Budynek po dziś dzień widnieje na banknocie o nominale 5 dirhamów i stanowi symbol sowieckiej przeszłości kraju. Dowiemy się więcej o tym okresie w historii kraju, po czym udamy się do pobliskiego Zbiornika Kayrakkum, zwanego także „Morzem Tadżyckim”.  Zaporę na rzece zbudowano w latach 50. korzystając z pomocy inżynierów radzieckich. Elektrownia przez długi okres była najważniejszym źródłem energii dla całego kraju. Obecnie zbiornik wodny jest popularnym miejscem wypoczynku, a w jego okolicy powstały liczne sanatoria, restauracje i parki rozrywki.

W drodze powrotnej do hotelu w Taszkencie ponownie przekroczymy tadżycko-uzbecką granicę.

Dzień rozpoczniemy wczesnym śniadaniem. Po wymeldowaniu z hotelu udamy się na krótką wycieczkę po mieście, podczas której m.in. przejedziemy przez imponujący Plac Niepodległości, który do 1991 r. nosił nazwę Plac Lenina. Obecnie organizowane są tu wszystkie ważne święta państwowe, m.in. Dzień Niepodległości, przypadający na 1 września. Dwunastohektarowy plac otoczony jest głównie budynkami administracji publicznej, spośród których wyróżnia się imponująca sylwetka parlamentu.

Po krótkim zwiedzaniu miasta ruszymy w dalszą drogę do Kazachstanu i przejścia granicznego w Zhibek Zholy, które leży zaledwie 30 km na północ od Taszkentu. Stąd trasa wycieczki prowadzi do trzeciego pod względem wielkości miasta Kazachstanu, Szymkentu, który był również ważnym węzłem komunikacyjnym Jedwabnego Szlaku. Współcześnie miasto to słynie z produkcji tradycyjnego kumysu, mlecznego napoju o niewielkiej zawartości alkoholu na bazie sfermentowanego mleka klaczy, w dużych ilościach spożywanego przez lokalną ludność. Skosztujemy kumysu i wyruszymy na krótki spacer po największym parku miejskim - Central Parku.

Po obiedzie przejedziemy do Taraz. Po drodze zatrzymamy się przy pięknym Mauzoleum Aishy Bibi w małej wiosce 20 km na zachód od Taraz. Według ludowych podań Aishi Bibi była siostrzenicą słynnego sufickiego poety Khakima Aty (XI-XII w.) i straciła życie w wyniku ukąszenia przez węża w drodze do Taraz, gdzie miała poślubić miejscowego emira. Mauzoleum Aisha Bibi jak magnes przyciąga dziś wielu nowożeńców, którzy przybywają do tego miejsca, aby otrzymać błogosławieństwo.

Nocleg w Taraz.

Taraz jest jednym ze starszych miast w Azji Środkowej i na początku tego wieku obchodzono 2000. rocznicę powstania miasta. W VIII wieku miasto było areną jednej z największych bitew między chińską dynastią Tang a arabskim kalifatem Abbasydów. Chińczycy przegrali, a bitwa położyła kres ekspansji dynastii Tang na tym obszarze. Dziś poza licznymi mauzoleami niewiele zostało ze starego miasta, więc jedziemy 30 km na zachód drogą do Biszkeku. Sześć kilometrów od małej wioski Aksholak leży Akyrtas, zwane także „kazachskim Stonehenge”. Liczne pozostałości ciosanych kamiennych bloków wskazują na to, że znajdował się tu kiedyś imponujących rozmiarów pałac, ale ponieważ kamienne bloki nie były preferowanym materiałem budowlanym na tym obszarze, powstało wiele alternatywnych interpretacji co do funkcji tego obiektu.

Stąd kontynuujemy naszą podróż do granicy z Kirgistanem i po południu dotrzemy do jego stolicy, Biszkeku. Liczący nieco ponad 1 milion mieszkańców Biszkek jest najważniejszym i największym miastem Kirgistanu. Według środkowoazjatyckich standardów Biszkek jest młodym miastem, założonym dopiero w 1825 r. W jego zabudowie przeważają budynki w stylu rosyjskim. Piękne góry Ała-Too, których szczyty wznoszą się na ponad 5000 m, to przedgórze potężnego masywu Tienszan, a zarazem piękne tło dla miasta. Pierwsze wrażenia z Biszkeku to ogrom potężnych budynków rządowych i piękne parki z dużymi pomnikami patriotycznymi, ale znaleźć tu można także wiele malowniczych budynków w typowym rosyjskim stylu. Biszkek oferuje miłą atmosferą, którą szczególnie można docenić w słonecznych dni, których tu nie brakuje. Parkujemy w centrum i udamy się w spokojnym tempie na spacer przez centrum miasta, podczas którego przewodnik opowie o życiu w mieście i mijanych miejscach: Parku Panfiłowa, Białym Domu - kancelarii prezydenta, muzeach, domach towarowych oraz bazarach.

Po kolacji wieczór będzie do własnej dyspozycji.
Nocleg w hotelu w Biszkeku. 

Dzisiejszy dzień jest przeznaczony na samodzielne odkrywanie miasta. Będzie to świetna okazja by zrobić zakupy na bazarze w Biszkeku. Można tu nabyć tradycyjne wyroby rzemieślnicze, produkty wełniane, czapki, koreańskie rękawiczki, jedwabne szaliki i mnóstwo innych rzeczy. Jednak bazary to nie tylko zakupy, ale również jedzenie. Można tu zobaczyć, jak przyrządza się tradycyjne potrawy, a także zjeść lokalny posiłek. Pilot wycieczki oraz kirgiski przewodnik  chętnie udzielą wszelkich wskazówek i rad na temat wartych zakupu wyrobów i miejsc, gdzie można je nabyć w dobrych cenach. 

Chętni będą mieli możliwość uczestnictwa w wycieczce do pięknego Parku Narodowego Ala-Archa, leżącego 25 km na południe od Biszkeku. Będzie to okazją do poznania pięknych kirgiskich gór.  Wycieczka rozpocznie się po śniadaniu. Pojedziemy  do Parku Narodowego (przejazd z centrum zajmie ok. 1 godziny) gdzie udamy się na  wędrówkę po zróżnicowanym, pagórkowatym terenie (czas trwania ok. 5 godzin). Najbardziej wytrwali mogą dotrzeć do linii śniegu i lodowca Adygene na wysokości 3300 metrów, a mniej zaawansowani piechurzy mogą cieszyć się widokiem na wodospad lub po prostu pospacerować po okolicy. Z doliny porośniętej lasem sosnowym i iglastym stromo wznoszą się otaczające góry. Podczas wędrówki z parkingu położonego na wysokości około 1400 m.n.p.m. do wyższych partii góry  krajobraz zmienia się od lasu na dole do otwartych przestrzeni z roślinami alpejskimi i surowym krajobrazem bliżej szczytu, z widokiem wron i sępów himalajskich unoszących się nad lodowcami. Między zawalonymi głazami siedzą świstaki i śledzą nasze ruchy. Ze szlaku można dostrzec koziorożce, które głównie rano i wieczorem szukają pożywienia. 

Późnym popołudniem wrócimy autokarem do Biszkeku. Wieczorem zjemy kolację w restauracji w mieście. 
Nocleg w hotelu w Biszkeku.

Po śniadaniu pojedziemy z Biszkeku do Kazachstanu, do jego wcześniejszej stolicy Ałma-Aty, położonej w południowo-wschodniej części kraju, 200 km na północ od granicy z Kirgistanem.

Ałmaty lub Ałma-Ata, to największe miasto Kazachstanu, liczące ponad 1,2 mln mieszkańców. Nazwę Ałma-Aty można przetłumaczyć jako „ojciec jabłek”, a panujący w regionie klimat jest korzystny dla uprawy tego owocu. Od 1929 roku miasto było stolicą, ale w 1997 r. przeniesiono ją do Astany. Istnieje wiele poglądów dotyczących tej zmiany. Niektórzy twierdzą, że stało się tak z przyczyn geopolitycznych, zaś inni uważają, że położenie Ałma-Aty na południowo-wschodnim krańcu kraju nie było praktyczne.

Dzisiejszą wycieczkę po mieście rozpoczynamy w centrum Ałmaty w parku Panfilova ze słynnym drewnianym kościołem. Na terenie parku znajduje się również duży pomnik „28 Gwardzistów Panfilowa”, upamiętniający dowódcę armii rosyjskiej Panfiłowa i jego dywizję z Azji Środkowej, która powstrzymała niemiecki atak na Moskwę podczas II wojny światowej.

Ałma-Aty wyróżniają się pięknymi starymi budynkami oraz bujnymi drzewami rosnącymi wzdłuż szerokich alei. Mieszkańcy miasta kochają swoje miasto bezwarunkowo. Jego położenie u  stóp gór Tienszan, co tłumaczy się jako ”niebiańskie góry”, jest gwarancją pięknych widoków. Góry stanowią tło dla słynnego stadionu łyżwiarskiego Medeo, który był miejscem wielu ważnych wydarzeń sportowych. Przez długi czas było to najwyżej na świecie położone lodowisko (1691 m. n.p.m.), a rozrzedzone powietrze sprawiło, że w łyżwiarstwie szybkim ustanowiono tu więcej rekordów świata niż gdziekolwiek indziej. 

Popołudnie zakończymy na górze Kok Tobe. Kolejką linową wjedziemy na liczący 1100 metrów szczyt, skąd roztacza się fantastyczny widok na to przepiękne miasto. Będzie to idealny sposób na zakończenie naszej wspaniałej środkowoazjatyckiej odysei.

Nocleg w hotelu w Ałma-Acie.

Po wymeldowaniu się z hotelu udamy się na lotnisko, skąd polecimy do Polski, kończąc tym samym naszą pełną wrażeń podróż po pięciu krajach Azji Centralnej.