Wielka grecka przygoda na Peloponezie

Po wylądowaniu na lotnisku w Atenach, udamy się na zwiedzanie stolicy Grecji - kolebki cywilizacji europejskiej. Stąd wywodzi się współczesna demokracja i nauki przyrodnicze, a miasto już w starożytności było atrakcyjnym celem turystycznym. Balkony domów ozdobione są pelargoniami, a drzewka pomarańczowe stoją szpalerami wzdłuż ulic i placów.  Głośni sprzedawcy uliczni i kolorowe targi przypominają bazary Wschodu, natomiast neoklasycystyczne pałace nawiązują do odległych czasów, gdy Ateny znane były jako "Perła Morza Śródziemnego".

Po przyjeździe do Aten i krótkim zwiedzaniu centrum miasta, zaplanowaliśmy krótki odpoczynek, aby spróbować typowego greckiego przysmaku: klasycznego jedzenia ulicznego czyli pita souvlaki lub pita gyros - pysznych greckich chlebków wypełnionych cienkimi plasterkami wołowiny, sosem tzatziki, pomidorami i cebulą. Aby zaoszczędzić czas, zrobimy tak jak miejscowi i zjemy posiłek na ulicy, a następnie będziemy kontynuować nasz spacer w labiryncie uliczek w dzielnicy Plaka w pobliżu Akropolu. Ponieważ Plaka znajduje się bardzo blisko Akropolu, nazywana jest również dzielnicą bogów. Oprócz tego, że jest związana z fascynującymi opowieściami o greckich bogach, z Zeusem i Ateną na czele, była także miejscem przechadzek słynnych filozofów jak Sokrates i jego uczeń Platon. 

Opuszczając Ateny, kierujemy się na zachód mijając Kanał Koryncki. Skraca on drogę morską wokół Peloponezu o 70 kilometrów, a jego budowa została rozpoczęta jeszcze przez cesarza Nerona, ale nie została ukończona w czasach starożytnych. Dopiero pod koniec XIX wieku ukończono budowę tego kanału, który finalnie ma 6,5 km długości, około 25 m szerokości, a wysokość brzegów to aż 80 metrów. Na pewien czas kanał zrewolucjonizował żeglugę w tym rejonie, jednak obecnie  jedynie niewielkie łodzie są w stanie po nim pływać.

My kierujemy się natomiast do naszego miejsca docelowego: małej, uroczej wioski rybackiej Tolo, która latem żyje wyłącznie z turystyki. Przez pozostałą część roku około 2000 mieszkańców wioski utrzymuje się z rybołówstwa i rolnictwa, np. z uprawy oliwek.

Zatrzymamy się w 4-gwiazdkowym, rodzinnie prowadzonym hotelu King Minos, który znajduje się zaledwie 200 metrów od morza i plaży. Hotel jest bardzo dobrze utrzymany, posiada restaurację, przytulny bar i basen. Położony jest na wzgórzu ponad miastem skąd rozpościera się przepiękny widok na morze i dwie małe wysepki poza miastem. 

Po przyjeździe kolację zjemy w hotelu. 

(Dzisiejsza trasa to około 185 kilometrów, czas przejazdu około 3 godzin)

Dziś rozpoczynamy na dobre naszą przygodę z historią Grecji zanurzając się w  2 wielkie dzieła literatury greckiej, poematy Homera „Iliada” i „Odyseja”.  Wszyscy słyszeliśmy o przygodach Odyseusza, ale dzisiaj poznamy też historię pięknej Heleny i króla Myken, Agamemnona, który wyruszył  na wojnę przeciwko Troi, a powodem była porywająca i ekscytująca historia miłosna w której swój udział miały też Atena, Hera i Afrodyta,  a także księże Paris i legendarny bohater Achilles. Zanim jednak usłyszymy te historie, wybierzemy się na pieszą wycieczkę po Tolo, aby bliżej poznać nasze miasteczko. Spacer zaczniemy wzdłuż morza, przejdziemy przez główną ulicę, a następnie wsiądziemy do autokaru i udamy się w kierunku starożytnego akropolu w Asini,

Miasto Asini wzięło udział w wojnie trojańskiej z flotą 80 statków dowodzoną przez króla Diomedesa, a wszystko zostało opisane przez Homera. Tutaj otrzemy się z bliska o starożytną historię.  Możemy jednak obiecać, że nasze dzisiejsze opowieści będą trochę bardziej ekscytujące niż lekcje historii, które pamiętamy z czasów szkolnych.

W  czasach mykeńskich, w 740 r. p.n.e. zostało całkowicie zniszczone przez zazdrosnych mieszkańców potężnego wówczas miasta Argos. Miała to być zemsta za sojusz mieszkańców miasta ze Spartą. Wszystkim, którzy przeżyli, Spartanie zaoferowali ziemię w Messenii. Nowo wybudowane miasto oczywiście również zostało nazwane Asini.

Po chwili spędzonej w starożytnym świecie, czas na powrót do Tolo. Chętni mogą wybrać się z przewodnikiem na obiad do jednej z lokalnych restauracji.
Po południu będzie czas na relaks z filiżanką greckiej kawy w tawernie nad morzem lub odpoczynek przy basenie z książką o historii Grecji, jeśli ktoś ma ochotę pogłębić temat dzisiejszych opowieści.

(Dzisiejszy spacer to 2,5 km).

Dzisiaj udamy się na drugą stronę gór  do pięknego miasta Nafplio, które przez krótki okres w latach 1829-1831 było stolicą Grecji. Znajdują się tu zabytki z czasów bizantyjskich, weneckich i osmańskich. Na malutkiej wysepce stoi niewielki zamek Bourtzi, zbudowany przez Wenecjan, natomiast nad miastem góruje wspaniała wenecka twierdza Palamidi, położona na klifie o wysokości około 216 metrów. Prowadzą do niej schody liczące prawie tysiąc stopni. Twierdza została zbudowana około 1700 roku w celu obrony miasta przed wrogami nadciągającymi od strony morza. Znajdują się tu również ruiny twierdzy Akronavplia z okresu rzymskiego i bizantyjskiego,.

Wizytę w mieście rozpoczniemy od wjazdu na imponującą, barokową twierdzę Palamidi. Nazwa kompleksu (i jednocześnie całego wzgórza) nawiązuje do postaci mitycznego wojownika Palamedesa, bohatera wojny trojańskiej oraz syna legendarnego założyciela miasta Naupliosa. Z twierdzy roztacza się wspaniały widok na miasto i morze. Twierdza została zbudowana w czasach świetności Republiki Weneckiej, pod której rządami miasto pozostawało w latach 1686-1715. W 1715 roku miasto zostało zdobyte przez Turków, którzy utrzymywali kontrolę nad tym obszarem aż do 1822 roku, kiedy to miasto zostało ostatecznie wyzwolone przez Greków. Wewnątrz fortecy znajduje się weneckie fortyfikacje składające się z  8 bastionów, kościoła Ajios Andreas, który jest wbudowany w jeden z bastionów, a także więzienie Kolokotronis, w którym więziony był Theodoros Kolokotronis, jeden z bohaterów greckiego powstania.

Po zwiedzaniu twierdzy, chętni mogą zejść schodami na dół,  a pozostałe osoby pojadą autokarem. Do pokonania jest 999 schodów czyli 50 pięter więc będzie to doskonały trening dla nóg. Wszyscy spotykamy się ponownie u podnóża schodów skąd wyruszymy na mały spacer urokliwymi uliczkami miasta.

Wiele wysokich i wspaniałych budynków świadczy o czasach, kiedy miasto było ważnym portem oraz stolicą Grecji. Są tu małe, przyjemne placyki, uliczki z kwiatami i małymi sklepikami, a przytulne kawiarnie wręcz zapraszają aby przy filiżance kawy przyglądać się lokalnemu życiu.

W porze obiadowej będzie czas wolny na posiłek w jednej z małych, uroczych tawern oraz trochę czasu wolnego na samodzielne spacery po  mieście. Po południu powrót do Tolo.

Dziś dowiemy się dużo więcej o Grecji i o ekscytującej greckiej historii. Tematów będzie począwszy od szkolnictwa, poprzez wiarę grekokatolicką, tradycje i rodzinę, aż po pracę, emerytury i relacje między Grekami. Kraj ten ma bowiem długą i pasjonującą historię, od czasów kiedy to starożytna Grecja była kolebką demokracji, poprzez wojskowe zamachy stanu, aż po czasy współczesne, kiedy to pomoc unijna dla Grecji i zapaść gospodarcza tego kraju odcisnęły piętno na dzisiejszym obrazie Grecji. Nasz pilot poruszy niektóre z tych tematów, a inne będziemy rozwijać podczas naszej wycieczki.

Następnie rozpoczniemy naszą pierwszą lekcję języka greckiego. Nauczymy się kilku podstawowych zwrotów, które ułatwią nam pobyt w Grecji. Poznamy greckie Ευχαριστώ "dziękuję" czy καλημέρα „ dzień dobry”. Postaramy się też wykorzystać jedną z popularnych greckich piosenek "Dzieci z Pireusu" z filmu "Nigdy w niedzielę", aby nauczyć się jeszcze kilku dodatkowych greckich zwrotów. Na pewno po wspólnej nauce przyjdzie ochota aby spróbować greckiego tańca, ale na to jednak przyjdzie czas później, w kolejnych dniach.

Dziś odwiedzimy jedno z najsłynniejszych miejsc w Grecji, piękny teatr w Epidauros, położony godzinę jazdy od naszego Tolo. Miejsca takie jak Akropol czy greckie świątynie na Sycylii były budowane po to, aby robić wrażenie z daleka, na Peloponezie cel był jednak inny. Słynny i imponujący teatr w Epidauros jest w porównaniu z innymi starożytnymi budowlami dyskretny i ustronny, ale kiedy podejdziemy bliżej, będziemy pod ogromnym wrażeniem, że oglądamy tak wspaniały obiekt w środku szczerego pola.  Odnaleziony dopiero w 2 połowie XIX wieku teatr był jedynie legendą zapisaną w kilku antycznych tekstach. Mało kto wierzył, że w okolicach miasteczka Epidauros na Półwyspie Peloponeskim, gdzieś pośród gajów oliwnych i pól, znajdują się ruiny antycznego teatru słynącego z fantastycznej akustyki oraz sanktuarium greckiego boga Asklepiosa. W legendę wierzył jednak grecki archeolog Panagiotis Kavvadias. Postanowił on odszukać teatr opisywany przez greckiego geografa Pauzaniasza jako jeden z największych i najwspanialszych w antycznym świecie. Wykopaliska trwały kilka lat, przełomem okazał się rok 1881, kiedy Kavvadias odkrył przykryte ziemią ruiny legendarnego teatru. Warstwa ziemi przez setki lat chroniła budowlę przed wodą, wiatrem, erozją oraz działaniem człowieka, dzięki czemu teatr i jego widownia były w znakomitym stanie. W ten oto sposób odnaleziono ruiny uznawane dziś za najlepiej zachowany antyczny teatr na świecie.

Pierwotnie teatr miał tylko 34 rzędy, ale w latach 100. n.e. został powiększony o kolejne 21 rzędów, aby pomieścić aż 14 000 widzów. Grecka śpiewaczka operowa Maria Callas (1923–1977) wyjechała z Grecji w 1957 roku z postanowieniem, że nie będzie już występowała w swojej ojczyźnie. Ale kiedy jej dawny pomocnik Κostís Bastiás objał kierownictwo Teatru Narodowego, namówił ją, aby wystąpiła właśnie w teatrze w Epidauros i tu zaśpiewała operę „Norma” Belliniego. Występ ten zapoczątkował nowy trend występów operowych antycznych teatrach. I nic dziwnego, że Maria Callas uwielbiała koncertować w tym teatrze, ponieważ akustyka jest tutaj niespotykanie dobra.

Chętne osoby będą mogły wspiąć się na samą górę amfiteatru, aby podziwiać stamtąd wspaniały widok. Z kolei osoby dla których wejście na górę będzie zbyt męczące, będą miały okazję zademonstrować wyjątkową akustykę tego miejsca, stając na środku sceny i recytując współtowarzyszom podróży dowolny wiersz.

Będzie również czas, aby zwiedzić małe muzeum, w którym prezentowane są piękne greckie popiersia i posągi mężczyzn i kobiet, a także inne ekscytujące znaleziska. Samo muzeum nie jest zbyt duże, ale skupia się głównie na sanktuarium Asklepiosa - greckiego boga sztuki lekarskiej. W latach 300 p.n.e. Epidauros rozkwitło jako słynne uzdrowisko, a ludzie z całego greckiego świata antycznego przybywali tutaj na leczenie.

Pospacerujemy po okolicy gdzie zobaczymy również pozostałości stanowisk archeologicznych, z pozostałościami starego stadionu, który przywołuje wspomnienia starożytnych igrzysk olimpijskich, które miały swój początek właśnie tutaj, na Peloponezie w miejscowości Olimpia.

Po zwiedzaniu, pojedziemy do jednej z pobliskich wiosek, gdzie będziemy mieć trochę wolnego czasu na obiad - we własnym zakresie, a następnie dowiemy się co nieco o drzewach oliwnych i produkcji oliwy. Grecja produkuje jedne z najlepszych oliwek na świecie. Tu uprawiana jest słynna odmiana oliwek Kalamata, która jest duża, mięsista i smaczna, a pochodzi z miasta o tej samej nazwie, niedaleko stąd. Dowiemy się jakie znaczenie mają drzewa oliwne dla miejscowej ludności oraz o wielu możliwościach ich wykorzystania. I oczywiście skosztujemy wspaniałej, jedwabistej oliwy z oliwek. Jeśli przyjedziemy w czasie wiosennych zbiorów, może uda nam się zobaczyć, jak tłoczy się oliwę, na pewno będzie wiele okazji, by kupić oliwę i zabrać ją do domu. W okolicznych wioskach można się też zaopatrzyć w wiele innych specjałów jak na przykład fantastyczny miód produkowany w tradycyjny grecki sposób. Jeśli w grupie znajdzie się palacz fajki, można również znaleźć tu piękne fajki z lokalnym motywem wyrzeźbionym we wrzoścu.

Popołudniu wrócimy do naszego hotelu.

(Dzisiejsza trasa 80 km -  łączny czas w autokarze 2 godziny)

Dzisiejszy dzień spędzimy na łonie natury. Zakładamy dobre buty trekkingowe i wyruszamy w niewysokie góry. Udamy się na wzgórze górujące nad miastem, aby zobaczyć wspaniały widok na zatokę. Osoby bardziej zaprawione w górskich wycieczkach mogą pokonać cała drogę do Návplio, które nie jest tak bardzo oddalone jeśli przejdziemy przez wzgórze.

Na wzgórzu przyjrzymy się również tutejszej roślinności, której większość stanowią drzewa pomarańczowe. Jeśli dopisze nam szczęście, będziemy mogli zbierać je również w hotelowym sadzie pomarańczowym. Można je zjeść lub zabrać do domu, albo zostawić w hotelowej kuchni, gdzie zostaną przerobione w konfitury pomarańczowe.

Będziemy się poruszać powoli i bez pośpiechu, robiąc po drodze przerwy na odpoczynek. W zależności od pogody i sprawności fizycznej, można będzie skrócić lub wydłużyć trasę spaceru, aby dostosować ją do własnych sił i kondycji.

Popołudniu zaplanowaliśmy czas wolny. Można je spędzić delektując się kieliszkiem lokalnego wina czy szklaneczką ouzo przy dobrej książce lub wybrać się na spacer.

(Dzisiejsza wędrówka ma 6-12 km, w zależności wyboru trasy)

Poranek rozpoczniemy od wysłuchania krótkiego wykładu o greckiej kuchni. Prawie każdy zna greckie potrawy, takie jak klasyczna moussaka, tzatziki czy souvlaki. Kuchnia grecka znana jest na całym świecie. Porozmawiamy o typowych składnikach, przyprawach i innych dodatkach charakterystycznych dla greckich potraw, a nasz przewodnik opowie nam trochę o greckich tradycjach kulinarnych. Następnie zapoznamy się nieco bliżej z hotelowymi kucharzami, którzy pokażą nam jak przygotować kilka potraw. Sami wykonamy część prac, a na koniec oczywiście zjemy wspólny obiad, na który złożą się między innymi dania, które wspólnie przyrządziliśmy.

Reszta dnia przeznaczona jest do własnej dyspozycji.

Kolacja w dniu dzisiejszym we własnym zakresie.

Cały dzisiejszy dzień przeznaczony jest do własnej dyspozycji. Można pojechać autobusem do Nafplio, a dla bardziej zaawansowanych piechurów – pokonać tą trasę pieszo przez góry. Nasz pilot służy rada i pomocą oraz pomoże Państwu w organizacji dnia.

Po kolacji zbierzemy się całą grupą. Dowiemy się trochę więcej na temat greckich tańców. Dla kurażu zaserwujemy wino, dzięki któremu nabierzemy odwagi, by tańczyć jak słynny Zorba - wykonując kroki taneczne do znanej greckiej muzyki. To będzie wspaniała noc i na pewno, nie raz, nie dwa krzykniemy "opa!" jak prawdziwi Grecy, z czystej radości z życia.

Dziś w Mykenach wkroczymy ponownie w historię starożytnej Grecji, a dokładnie w czasy wojny trojańskiej. Cywilizacja mykeńska swoją nazwę wzięła od Myken, które Homer określał jednym z najważniejszych królestw Achajów. Achajowie dotarli też na Kretę, gdzie olśniła ich starsza o ponad tysiąc lat i znacznie bardziej rozwinięta cywilizacja minojska (nazywana tak na cześć mitologicznego króla Minosa). Mykeńczycy czerpali całymi garściami z kreteńskiego dziedzictwa. Kultura mykeńska ma więc część swoich korzeni na Krecie i stamtąd została przeniesiona na kontynent. Uważa się, że okres jej świetności przypadał między 1600 a 1100 r. p.n.e. Ufortyfikowane miasto zostało zbudowane pomiędzy dwoma zboczami gór, z dostępem tylko od strony zachodniej. Architektura miasta była bardzo złożona, miasto zostało otoczone masywnymi murami mającymi na celu ochronę przed obcymi najazdami. Istniało tam podziemne ujęcie wody, co w tamtych czasach było ewenementem w skali europejskiej. Miejsce to było zapewne królewskim pałacem samego Agamemnona naczelnego wodza wszystkich Achajów (Greków) wyruszających na wojnę trojańską, w którym żył wraz ze swoją straszną rodziną.  Historia tej dynastii, pełna jest przemocy i krwi a jej członkowie zabijali się nawzajem z zemsty i chęci odwetu. Przewodnik zapewne opowie nam te krwawe historie, które stanowią swoisty thriller. Stary pałac królewski przylega do klifu i rozciąga się ponad jego szczytem z przepięknym widokiem na okolicę. Trudno sobie wyobrazić straszne historie jakie się tu rozgrywały, gdy wchodzimy przez wspaniałą Lwią Bramę, której obramowanie stanowią trzy duże bloki kamienne, a 2 piękne lwy (obecnie bez głów) kunsztownie wyrzeźbione w trójkątnym kamieniu umieszczonym nad bramą, strzegą miasta przed wrogami.

Tuż za miejskimi fortyfikacjami znajduje się tak zwana "komnata skarbów", nazwana na cześć wielkiego legendarnego króla Atreusa - Skarbcem Atreusza. Jest to największy ze znanych nam mykeńskich grobowców tolosowych, zwanych też, ze względu na kształt ulowymi. Do II w. n.e. był też największym na świecie zadaszonym pomieszczeniem bez podpór. Osiągnięcie Mykeńczyków przebili dopiero Rzymianie, gdy postawili Panteon. Słynny grób króla Agamemnona również został powiązany z tym miejscem, ale okazało się, że grób, który się tu znajduje jest znacznie starszy niż czasy w których żył Agamemnon. To właśnie tutaj, niemiecki archeolog Heinrich Schliemann, odkrywca Troi, który prowadził wykopaliska w 1876 roku, znalazł między innymi piękną maskę pośmiertną z czystego złota i zatelegrafował do domu: "widziałem twarz Agamemnona". Obecnie część złotego skarbu Schliemanna podziwiać można w Muzeum Archeologicznym w Atenach.

W drodze powrotnej zatrzymamy się na obiad i chwilę odpoczynku zanim dotrzemy do hotelu.

(Dzisiejszy czas przejazdu autokarem to około 1,5 godziny, 80 kilometrów).

W zależności od pogody i siły wiatru, postaramy się zorganizować dziś rejs po morzu. Może to być prom z Nafplio na jedną z pobliskich wysp czy rejs łodzią z naszego Tolo. Wycieczka zostanie zorganizowana na miejscu w zależności od możliwości, a cena i szczegóły zostaną podane przez pilota z kilkudniowym wyprzedzeniem.

Poranek zaczniemy od wysłuchania dalszych ciekawostek o życiu w Grecji. Kilka z tematów, których nie udało nam się poruszyć podczas wcześniejszego wprowadzenia do historii Grecji, zostanie tutaj rozwiniętych. Po kilku interesujących godzinach z przerwą na grecką kawę, będzie czas na kolejną wędrówkę wokół Tolo. Skierujemy się w głąb lądu i będziemy podziwiać piękną przyrodę, która nas otacza. W zależności od pogody plany mogą zostać zmienione. Istnieje możliwość zabrania własnych kanapek na drogę, a jeśli grupa będziemy mieć ochotę, pilot wycieczki pomoże w zorganizowaniu wspólnego pikniku ( koszt nie wliczony w cenę wycieczki).

Dziś udamy się do starożytnego miasta-państwa Sparta, które było silną potęgą, równą  Atenom. Podczas gdy Ateny stały się kolebką demokracji, Sparta zamknęła się na świat zewnętrzny i trzymała się starych tradycji.  W 431-404 p.n.e. Sparta wyruszyła na wojnę z Atenami podczas wojny peloponeskiej i podbiła je, jednak nie była w stanie utrzymać swojej władzy zbyt długo. Sparta była stolicą Lakonii w starożytnej Helladzie, a miasto zostało założone około 1000 r. p.n.e., kiedy to cztery doryckie wioski połączyły się w dolinie wokół rzeki Eurotas. Cechą szczególną Sparty był brak akropolu i murów obronnych. Mieszkańcy musieli być gotowi na atak z zewnątrz w każdej chwili. Po opanowaniu sąsiedniej Mesenii stała się największym państwem w całej Helladzie. Życie tu wyglądało zupełnie inaczej niż w pozostałych państwach greckich. Cała Sparta, nawet w czasie pokoju, przypominała jeden wielki obóz wojenny.

Ludność Sparty dzieliła się na trzy grupy. Spartiaci - byli to pełnoprawni obywatele. Otrzymywali oni od państwa kawałek ziemi, na której pracowali heloci. Ziemi tej nie mogli podzielić ani sprzedać. Ich najważniejszym obowiązkiem była służba wojskowa, która trwała bardzo długo (służyli w wojsku do 60 roku życia). Spartiaci nigdy się nie poddawał na polu walki. Wracał „z tarczą” jako zwycięzca lub „na tarczy”, tzn. martwy (niesiony przez innych wojowników na tarczy). Druga grupa to Periojkowie - byli to wolni obywatele, zajmujący się rolnictwem, rzemiosłem i handlem. Trzecia grupa to Heloci czyli niewolnicy stanowiący własność państwa. Zatrudniono ich do pracy na polach oraz jako służbę domową. Wychowanie spartańskie było bardzo surowe. Miało na celu wyszkolenie silnych fizycznie, odważnych i doskonałych żołnierzy. Obowiązkiem Spartiaty było walczyć, zwyciężać lub zginąć dla ojczyzny.

W czasach starożytnych Sparta nie była zbyt imponującym miastem. Grecki historyk Thucydides z IV w. p.n.e. już wtedy powiedział: "Gdyby cała ludność Sparty nagle uciekła z miasta i zajęli je nowi przybysze, nie można by uwierzyć, że było to najpotężniejsze miasto w Helladzie. Żadnych świątyń, żadnych pięknych posągów, nawet murów miejskich..." Nic więc dziwnego, że 2400 lat później nie ma tu zbyt wiele do oglądania. Ale historii  tego miejsca nie da się zapomnieć - i dlatego warto to miejsce zobaczyć.
W średniowieczu miasto zostało opuszczone na rzecz Mistry i popadło w zapomnienie aż do czasów współczesnych, kiedy to na miejscu starożytnego miasta powstało nowe miasto Sparti. Odwiedzimy pomnik słynnego wojownika Leonidasa i dowiemy się więcej o historii miasta, a następnie wyruszymy w dalszą drogę do Mistry.

Dotrzemy do odległego zakątka Peloponezu i na zalesionych zboczach wzgórz Taygetos znajdziemy pozostałości średniowiecznego miasta Mystras, które w 1453 r. gdy Konstantynopol padł łupem Turków, stało się stolicą imperium. Opuszczone i  martwe dziś miasto leży na grzbiecie wzgórza z pięknymi widokami na okoliczne krajobrazy i stanowi już tylko pamiątkę po wspaniałych czasach potęgi i bogatej kultury. Ruiny fortec, pałaców, kościołów i klasztorów, które niemal przyklejone są do klifu, zapewniają doskonały wgląd w czasy bizantyjskie. Schody i kręte ścieżki prowadzą do kilku ciekawych kościołów, ale także do miejsc całkowicie opuszczonych. Zwiedzimy dolną część Mystras, odwiedzamy kilka pięknych kościołów oraz będziemy mieć okazję podziwiać wspaniały widok na równinę przed nami. W czasach największego rozkwitu Mystras zamieszkiwało ponad 40 000 mieszkańców. Dziś nad ruinami krąży jedynie samotny jastrząb i słychać odgłosy nielicznych turystów, którzy odnajdą ten mały klejnot w głębi Peloponezu.

(Wycieczka musi być zarezerwowana co najmniej 45 dni przed wyjazdem. Cena 190 PLN/ os, wycieczka odbędzie się przy minimalnej liczbie 25 uczestników)

Dzisiejszy dzień to czas aby zobaczyć, czego jeszcze nie zdążyliśmy kupić. Będzie czas na zakup serów, oliwek lub innych smakołyków, które chcielibyśmy zabrać do domu. Można też przeznaczyć ten czas po prostu na relaks. Cały dzień jest do własnej dyspozycji.

Dziś wyruszymy w głąb Peloponezu. Jedziemy przez Tripoli w wyższe partie góry. Znajdziemy tutaj ośrodki narciarskie, małe, urocze wioski i piękną przyrodę. Podczas wycieczki po tych malowniczych terenach zatrzymamy się w kilku wioskach, aby przyjrzeć się im z bliska. Dzisiejszy obiad zaplanowaliśmy właśnie w  jednej z nich. Skosztujemy lokalnych, tradycyjnych potraw, a przy miejscowym winie, podanym w prostych szklaneczkach będziemy się bawić jak Grecy i może nawet poczujemy się jak prawdziwi Grecy. Będzie naprawdę bardzo lokalnie, a w zasięgu wzroku raczej nie zobaczymy żadnego innego turysty.

Po południu jesteśmy z powrotem w hotelu. Wieczorem spotkamy się ponownie na ostatniej wspólnej kolacji.

Po obiedzie opuszczamy Tolo i z walizką pełną greckich wrażeń kierujemy się do Aten, aby ruszyć w podróż powrotną do domu.