Z Grenlandii na Islandię - szlakiem Wikingów

Wylot z Warszawy do Kopenhagi. Zakwaterowanie w hotelu.

W godzinach porannych udamy się na lot z Kopenhagi do Kangerlussuaq na Grenlandii. 

W Kangerlussuaq udamy się na wycieczkę na piękny Lodowiec Reniferów. Jest to wysoka ściana lodu, w niektórych miejscach osiągająca do 60 metrów wysokości. Nazwa sugeruje, iż częsty jest tu widok reniferów, ale nawet przy nieobecności tych zwierząt zobaczymy światowej klasy spektakl motywów do zdjęć i osiągniemy spokój, który przyniesie nam świadomość, że natura jest nieskazitelna.
Nasza podróż do jednego z najbardziej niezwykłych lodowców w okolicy będzie wymagała specjalnego transportu pojazdem z napędem na cztery koła, który zda egzamin na skalistych terenach i żwirowych drogach. Podczas słuchania historii opowiadanych przez naszego przewodnika będziemy wypatrywać dzikich zwierząt zamieszkujących ten obszar, a mianowicie reniferów i wołów piżmowych.
W ciepłych miesiącach letnich zdarza się, że lód rozrzedza się i traci trwałość, co może skończyć się oderwaniem się fragmentu lodowca (proces ten nazywamy cieleniem się lodowca). Dlatego zachowamy bezpieczną odległość od lodowych gigantów.

Po około półtorej godziny jazdy dotrzemy do olśniewającego Lodowca Reniferów, gdzie powędrujemy w górę równolegle do krawędzi lodowca. Będziemy z różnych kątów fotografować wspaniałą scenerię lub po prostu cieszyć się magią tego miejsca i ciszą, przerywaną jedynie przez ryk wody z topniejącego lodowca.

Teren, w którym spędzimy większość czasu, jest wyposażony w dwanaście ławek ze stolikami i prymitywne przenośne toalety. Opuścimy lodowiec takim, jakim go zastaliśmy: nietkniętym, wspaniałym i niezapomnianym.
Lądolód Grenlandzki jest jedną z największych atrakcji Grenlandii. Zajmuje on 80% powierzchni kraju, lecz niestety rozmiar lodu z roku na rok się zmniejsza, ponieważ masa topi się bardziej niż odbudowuje. W Kangerlussuaq widoczne są wyraźne znaki tego, że lód się cofa.

Po powrocie z wycieczki udamy się do portu, gdzie zaokrętujemy się na statku. Anglojęzyczny pilot poinformuje wszystkich o podróży, codziennych czynnościach na statku oraz procedurach bezpieczeństwa i ochrony. Przed wyruszeniem w rejs odbędziemy także obowiązkowe ćwiczenia z zakresu bezpieczeństwa.

Nasz rejs zaczniemy podróżą przez 160-kilometrowy fiord Kangerlussuaq. Ze względu na swoją historię militarną oraz obecną rolę ważnego ośrodka podróży lotniczych Kangerlussuaq pozostaje dość odizolowany od bogatych tradycji kulturowych Grenlandii w porównaniu z innymi regionami. Najbardziej imponującą atrakcją jest otaczająca przyroda. Nietrudno dostrzec, że krajobraz Kangerlussuaq został w dużej mierze ukształtowany przez ostatni okres zlodowacenia, często znany po prostu jako „epoka lodowcowa”, która miała miejsce około 18 000 lat temu. Znajdziemy tu liczne jeziora polodowcowe oraz góry o zaokrąglonych sylwetkach. Woda z topiącego się Lądolodu Grenlandzkiego przedostaje się przez porowaty krajobraz morenowy i wpada do fiordu Kangerlussuaq. Na obecny klimat Kangerlussuaq duży wpływ ma idealne położenie między pokrywą lodową, fiordem i górami. Przyczynia się to do jego stabilnych warunków, minimalnej obecności chmur i aż około 300 bezchmurnych nocy rocznie.

Bliskość pokrywy lodowej w połączeniu z klimatem kontynentalnym w Kangerlussuaq ma również duże znaczenie dla lokalnych warunków. Suchy klimat w połączeniu z ciepłymi wiatrami, które docierają tu z pokrywy lodowej, powoduje, że latem temperatura rośnie do 30 ° C, a następnie spada do ekstremalnej temperatury -40 ° C zimą, co czyni ten region najzimniejszym zamieszkanym obszarem na Grenlandii.

Po śniadaniu docieramy do kolorowego miasta Sisimiut, gdzie zobaczymy, jak wygląda współczesna Grenlandia. Liczące 5400 mieszkańców Sisimiut jest uważany za drugie „miasto” Grenlandii. Ludzie żyli w okolicach Sisimiut z przerwami od 2500 r.p.n.e.

W 1756 roku hrabia Johan Ludvig Holstein założył tu kolonię i nazwał ją Holsteinsborg. W najstarszej części zabytkowej dzielnicy Sisimiut znajdują się kamienice jeszcze z epoki Holsteinsborg, a najstarszy dom w mieście pochodzi z 1756 roku. Jednym z najbardziej znaczących kulturowo budynków jest Błękitny Kościół, zbudowany w 1775 roku.

Obecnie Sisimiut jest ważnym miejscem rozwoju edukacji i przemysłu, a lokalne fabryki przetwarzają większość połowów firmy Royal Greenland, jednego z największych dostawców ryb na świecie. Zakład przetwórstwa rybnego w Sisimiut jest jednym z największych tego typu na Grenlandii i jednym z najnowocześniejszych na świecie. 

Najważniejsze punkty naszej wycieczki po mieście obejmują historyczną dzielnicę kolonialną, a także muzeum i piękny kościół. Ponadto odwiedzimy dynamiczne centrum miasta, aby zobaczyć, jak wygląda codzienne życie na Grenlandii w XXI wieku. 

Po południu będziemy kontynuować naszą podróż na północ. Gdy zapadnie wieczór, miniemy fiord Sisimiut Isortuat, osady Nordre Strømfjord Attu i Ikerasaarsuk oraz małe miasteczko Kangaatsiaq. W nocy miniemy Aasiaat i dostaniemy się na południowe wody Zatoki Disko. Następnie kurs statku zostanie ustawiony na wyspę Disko, znaną z charakterystycznych warstwowych turni o wysokości dochodzącej do 1000 metrów.
Znajdziemy się na północ od koła podbiegunowego! Noce tutaj są jasne, więc będziemy mogli cieszyć się widokiem gór lodowych w zatoce Disko, jak przeciskają się przez ujście z fiordu Ilulissat i tańczą w lodowatych wodach oceanu. 

Z tysiącmetrowymi górami w tle wpłyniemy do chronionego naturalnego portu na wyspie Disko o duńskiej nazwie „Godhavn” lub w grenlandzkim „Qeqertarsuaq”, co oznacza „Wielką Wyspę”. 

Chociaż Qeqertarsuaq jest topograficznie różny od kontynentalnej części Grenlandii ze względu na bazaltowe góry występujące na wyspie Disko, ma długą, bogatą historię i kiedyś był jednym z ważnych centrów gospodarczych kraju. Od XVI wieku społeczności miasta stosunkowo dobrze się powodziło. Godhavn był do 1950 roku najważniejszym miastem na północ od Nuuk wyłącznie z powodu dużej liczby łowionych tutaj wielorybów. Zapewniało to miastu prosperitę i wielkie bogactwo. Teraz, ze znikającymi możliwościami pracy oraz coraz rzadszymi połączeniami z kontynentem, Godhavn jest na najlepszej drodze do zapomnienia.  
Podczas naszej wizyty w mieście odwiedzimy charakterystyczny ośmiokątny kościół, nazywany „Bożym kałamarzem”, a w lokalnym ośrodku kultury zostanie dla nas zorganizowany pokaz tradycyjnych grenlandzkich tańców i muzyki. Spotkanie, nazywane przez Grenlandczyków „kaffemik”, będzie okraszone kawą i ciastem. Muzycy z Grenlandii pierwotnie grali na bębnach o nazwie qilaat wykonanych z owalnej drewnianej ramy pokrytej pęcherzem niedźwiedzia polarnego. W przeciwieństwie do innych bębnów, gra na qilaat polega na uderzaniu kijkiem w ramę, a nie w membranę. Instrument ten był wykorzystywany przez lokalną ludność dla rozrywki, egzorcyzmów i czarów.

Po przybyciu misjonarzy taniec z bębnami został zakazany, a później zastąpiony przez częściowe śpiewanie psalmów i utworów chóralnych, które dziś są znane ze swojego szczególnego grenlandzkiego brzmienia. Obecnie taniec z bębnami jest wykorzystywany jako rozrywka podczas wydarzeń kulturalnych i uroczystych okazji.

Muzyka grenlandzka jest inspirowana muzyką innych kultur, takich jak kultura duńska i inuicka, ale również wpływ na nią miały holenderska i szkocka polka, amerykańskie country i rock 'n' roll, a nawet muzyka hawajska, która zainspirowała tak zwanych muzyków Vaigat (gatunek muzyczny bliski muzyce country) na Grenlandii w latach 50. i 60.

Po południu nasz statek popłynie na wschód w kierunku gigantycznego lodowca Eqip Sermia w północno-wschodnim rogu zatoki Disko. Ten lodowiec jest bez przesady jednym z najbardziej imponujących na Grenlandii. Doceniony został nie raz przez legendarnych badaczy arktycznych, którzy wybierali go jako bazę do swoich badań. Jeden z takich odkrywców, uznany szwajcarski glacjolog, Alfred de Quervain, już ponad sto lat temu wykorzystał to miejsce jako bazę wypadową do wypraw na lodowiec śródlądowy Grenlandii. Zobaczymy tu z bliska cielenie się lodowca, czyli proces odrywania się fragmentów lodowca, w wyniku którego powstają góry lodowe. Popłyniemy jak najbliżej krawędzi lodu – jednak nadal w bezpiecznej odległości, aby uniknąć gwałtownych fal powstających w wyniku zanurzania się bloków lodu oderwanych od cielącego się lodowca.
Trudno opisać słowami ten wyjątkowy i oszałamiający krajobraz, wielkie szczeliny, ciemnoniebieskie strumienie lodowcowe, dźwięk i zapach tego potężnego lodowego świata. 

Ilulissat to miasto, którego nazwa słusznie brzmi „Stolica gór lodowych świata”.
Znajdujące się w tym rejonie góry lodowe pochodzą z fiordu Icefjord położonego pół godziny marszu na południe od Ilulissat. Te imponujące zamrożone struktury powstają dzięki ogromnemu lodowcowi Sermeq Kujalleq znajdującego się około 70 km w głąb fiordu. 10-kilometrowy lodowiec Sermeq Kujalleq jest najbardziej produktywnym lodowcem poza Antarktydą. Podczas gdy większość lodowców cieli się tylko w tempie około metra dziennie, lodowiec w Ilulissat cieli się w tempie 25 metrów dziennie. Produkowane przez niego góry lodowe stanowią ponad 10% wszystkich gór lodowych na Grenlandii, co odpowiada 20 milionom ton. Te fakty, wraz z ekstremalnym pięknem fiordu Icefjord, zapewniły mu miejsce na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Miasto Ilulissat powstało ponad 250 lat temu. Dziś jest trzecim co do wielkości miastem Grenlandii, zamieszkałym przez ponad 4500 mieszkańców. Miasto jest dynamiczne, przyjazne i tętniące życiem, oferuje szeroką gamę atrakcji kulturalnych (jak na standardy grenlandzkie). Legendarny badacz polarny Knud Rasmussen i jego dobry przyjaciel Jørgen Brønlund urodzili się właśnie w Ilulissat.

Tego dnia chętni będą się również mogli wybrać na wycieczkę do fiordu Icefjord łodzią lub małym samolotem. Są to wycieczki opcjonalne i dodatkowo płatne.  

Wieczorem wypłyniemy ze stolicy gór lodowych na południe, pozostawiając za sobą uroczą zatokę Disko.

W trakcie podróży podziwiać będziemy wspaniałe krajobrazy zachodniego wybrzeża Grenlandii, w nadziei również na spotkanie z wielorybami.

Dzisiejszego dnia docieramy do Nuuk. Podczas wpływania do fiordu Nuuk mamy spore szanse na spotkanie z sezonowymi gośćmi w okolicy: humbakami.

W Nuuk, najmniejszej stolicy świata, żyje 17 000 osób, prawie jedna trzecia populacji kraju. Obszar ten został zamieszkany około 2200 roku p.n.e. przez pra-Inuitów. Od 1000 do 1350 roku islandzcy Wikingowie i farmerzy osiedlali się na Południowej Grenlandii i w Fiordzie Nuuk, podczas gdy w tym samym czasie Inuici z kultury Thule przenosili się na południe z Północnej Grenlandii. Nordyccy osadnicy zniknęli około 1350 roku, ale Inuici zostali, znacznie lepiej przygotowani do polowań i przetrwania w trudnej arktycznej przyrodzie.
Współczesna historia Grenlandii rozpoczęła się w 1721 roku, kiedy nordycki misjonarz Hans Egede założył stałą kolonię i stację handlową w pobliżu Nuuk. W rzeczywistości głównym celem powrotu Egede na Grenlandię była chęć nawrócenia katolickich mieszkańców północy na luteranizm, jednakże wkrótce po przybyciu na wyspę Egede uświadomił sobie, że nordyccy osadnicy zniknęli. Tajemnica, jak to się dokładnie stało, pozostała do dzisiaj nierozwiązana.

W 1979 r. Utworzono w Nuuk parlament (Landsting), a miasto ostatecznie uznano za stolicę Grenlandii.
Późnym popołudniem opuścimy stolicę i będziemy kontynuować naszą podróż na południe.

Zbliżamy się do południowego krańca Grenlandii. Pierwszym portem, do którego zawiniemy, będzie miasto Qaqortoq. Następnie popłyniemy do fiordu Arsuk i małej osady o tej samej nazwie. Ale najważniejszym punktem dnia będzie dawna kopalnia kriolitu w Ivituut, jedynym miejscu na świecie, w którym wydobywano ten wyjątkowy minerał aż do jego wyczerpania 30 lat temu. Stosowany podczas topienia aluminium kriolit stał się strategicznie ważny i zmusił Amerykanów do utworzenia baz w Południowej Grenlandii w celu ochrony jego zasobów podczas II wojny światowej.

We wczesnych godzinach porannych nasz statek wpłynie daleko w głąb fiordu Eriksfjord. Eryk Rudowłosy przybył tu ze swoją załogą i żoną Tjodhilde w 982 roku, i właśnie tutaj, w dzisiejszym Qassiarsuk, zbudował swoją osadę o nazwie Brattahlíð, czyli „strome trawiaste zbocza”.

Zobaczymy rekonstrukcje kościoła i chaty Eryka, Tjodhilde i ich syna, Leifa Szczęśliwego. Około roku 1000 Erik i jego rodzina udali się z Brattahlíð na zachód i odkryli Ziemię Baffina, Półwysep Labrador i Nową Fundlandię, po czym wrócili kilka lat później na Południową Grenlandię. 

Po spotkaniu z historią wrócimy z fiordu na otwarte morze.

Kap Farvel, czyli Przylądek Pożegnania, jest znany nie tylko jako najdalej wysunięty na południe punkt Grenlandii, ale także ze swoich nieprzyjemnych, sezonowych wiatrów.
Celowo wybieramy więc o wiele wygodniejszą, ale jednocześnie bardziej spektakularną trasę, prowadzącą przez cieśninę Prince Christian. To 60-kilometrowa droga wodna, od osady Aapilattoq w sercu fiordów południowo-zachodniej Grenlandii do Atlantyku na wschodzie. Wzdłuż cieśniny ciągną się strome zbocza gór, a my zobaczymy również nieczynną stację meteorologiczną Prince Christian Sound, która jeszcze dwa lata temu była obsługiwana przez zapalonych meteorologów.

Wyspa Skjoldungen (gren. Saqqisikuik) jest bez wątpienia jednym z najpiękniejszych obszarów we wschodniej Grenlandii. Położona na szerokości 63 ° N otoczona jest wąskimi, stromymi fiordami i lodowcami oraz owiana chłodnym, rześkim i czystym powietrzem docierającym z pobliskiej pokrywy lodowej. Mimo to odnajdziemy tu bujniejszy krajobraz i łagodniejszy klimat, niż byśmy się spodziewali. 

Skjoldungen to także nazwa opuszczonej osady położonej w południowo-zachodniej części wyspy. Około 100 osób mieszkało to do 1965 roku i nadal można zobaczyć niektóre pozostawione domy. Będziemy kontynuować naszą podróż do doliny Dronning Marie Dal, aby zapoznać się bliżej z ciekawą florą tego regionu.

Za wyspą Skjoldungen i fiordem Ilertakajik wysokie szczyty i górzysty krajobraz powoli znikają i na coraz dłuższych odcinkach pokrywa lodowa sięga aż do linii brzegowej, tworząc szelfy lodowe, rodzaj krajobrazu znany podróżnikom, którzy odwiedzili Antarktydę.

Miniemy też fiord Bernstorff, na którego południowo-wschodnim wybrzeżu znajduje się najbardziej produktywny lodowiec. Utrzymamy jednak odpowiednią odległość od olbrzymich gór lodowych występujących na tych wodach.

Podczas gdy nasz statek będzie zmierzał w kierunku Islandii, wykładowcy Albatros Expeditions przedstawią na statku inspirujące i wzbogacające prezentacje na temat historii Islandii i Grenlandii oraz dzikiej przyrody i klimatologii tych regionów świata.

W godzinach porannych dotrzemy do Rejkiawiku na Islandii i pożegnamy się z załogą statku. Po opuszczeniu pokładu udamy się na lotnisko na lot do Kopenhagi, a następnie do Warszawy.