W poszukiwaniu Tajemnic Majów – od Panamy do Gwatemali

Przelot z Warszawy do Panama City. Po wylądowaniu w Panamie pojedziemy do hotelu w Panama City. 

Nocleg w Panama City.

Tego dnia zaplanowaliśmy zwiedzanie stolicy Panamy  czyli Panama City, w jęz. hiszpańskim Ciudad de Panamá. Jest to największe miasto kraju z liczbą ok. 1 miliona mieszkańców. Zabudowa miasta to swoista mozaika nowoczesnych drapaczy chmur, zabytkowej architektury kolonialnej i podmiejskich slumsów, które w tej części świata są normalnym elementem każdej metropolii.

Zwiedzanie zaczniemy kilka kilometrów od centrum, gdzie znajdują się ruiny dawnego miasta, założonego przez Hiszpanów w 1519r.,  które jednak zostało splądrowane i spalone przez walijskiego korsarza Henry’ego Morgana w 1671 r. Zaniechano odbudowy zniszczonego miasta i wzniesiono nowe - kilka kilometrów na zachód, w miejscu dzisiejszej Panama City. Przejedziemy do miasta i pieszo zwiedzimy zabytkową dzielnicę wpisaną na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Kanał Panamski leży na zachodnim krańcu Panama City. Zatrzymamy się w Visitor Center przy  śluzie Miraflores, na której statki pokonują różnicę 8 m wysokości, by przedostać się z portu Balboa na wody Atlantyku. Poznamy historię budowy kanału i dowiemy się, jak funkcjonują śluzy, a także będziemy przyglądać się przeprawie statków.
Nocleg w Panama City

Tego poranka polecimy z Panama City do San José, stolicy Kostaryki (ponieważ wylot jest bardzo wcześnie rano, w hotelu zostanie przygotowane śniadanie na wynos). Po przybyciu do San José zaplanowane jest krótkie zwiedzanie miasta i przejazd na plantację kawy, gdzie również zjemy obiad.

Kawa to najstarszy produkt rolny tego kraju, wysyłany na eksport już od 1790 r. W latach 20. XIX w. rząd Kostaryki przyczynił się znacząco do wzrostu jej produkcji, wydając plantatorom nieodpłatnie sadzonki kawy i zachęcając zwolnieniami podatkowymi rodziny zainteresowane uprawą. Te działania zaowocowały rozkwitem wielu małych wytwórców, którzy pomimo wzrostu konkurencji plantatorów przemysłowych, zdołali zabezpieczyć swoje zyski. Kostarykańska kawa słynie z wysokiej jakości i efektywności produkcji. Dzisiaj jest najważniejszym dobrem eksportowym kraju. Z przewodnikiem zwiedzimy rodzinną plantację, na której uprawa i zbiory przebiegają w sposób tradycyjny. 

Nocleg w San José.

Wcześnie rano wyruszymy w kierunku północno-wschodnim, ku wybrzeżu karaibskiemu. Po drodze miniemy Park Narodowy Braulio Carrillo, którego 90% powierzchni stanowią lasy dziewicze porastające geograficznie zróżnicowany teren - od tropikalnej roślinności nizin, po górzysty las mglisty. W tym rezerwacie występuje ponad 6000 gatunków roślin, m. in. paproć drzewiasta (olbrzymka), palmy, kolorowe helikonie i bromelie.

Zjemy śniadanie w miasteczku Guápiles, po czym pojedziemy do portu rzecznego La Pavona, skąd wyruszymy na przyjemny rejs łodzią do hotelu (lodge) w środku dżungli. Po południu odwiedzimy centrum badań w Tortuguero i posłuchamy o działaniach mających na celu ochronę żółwi zielonych.

Nocleg w Tortuguero. 

Dziś będziemy mieć okazję do bezpośredniego zetknięcia się z pięknem przyrody Parku Narodowego Tortuguero. Inicjatywa ma swój początek w lokalnych działaniach na rzecz ochrony plaż, na których atlantyckie żółwie zielone składają jaja. Obecnie obszar parku wynosi 18 946 ha, a większość terenu porastają lasy tropikalne Ameryki Środkowej. 
Dzień rozpoczniemy od zajęcia miejsc na niewielkich łodziach, którymi klucząc wśród licznych odnóg rzeki dopłyniemy w głąb lasu równikowego.

Z bliska będziemy podglądać egzotyczne ptaki i rodzime gatunki zwierząt. Występują tu 3 gatunki małp - czepiaki, wyjce i  kapucynki. Pośród bujnej roślinności można też zobaczyć wydry, kajmany, żółwie, jaszczurki czy żaby pławiące się na płyciznach rzeki. Miejsce to licznie zamieszkują ptaki, między innymi 8 gatunków papug. Po południu można będzie wypocząć przy basenie lub wybrać się na spacer, aby podziwiać roślinność lasu deszczowego.

Po śniadaniu udamy się z powrotem łodzią do La Pavona, by obrać cel na Tirimbina Rainforest Center - sporej wielkości rezerwat lasu równikowego. Centrum zajmuje się badaniem bioróżnorodności, a tematem przewodnim dnia będzie czekolada! Odwiedzimy dawną plantację kakaowca, poznamy historię czekolady w dawnych kulturach, zobaczymy wstępną obróbkę ziarna i kolejne etapy powstawania czekolady. Oczywiście, będzie również degustacja lokalnych wyrobów czekoladowych.

Z Tirimbiny udamy się na zachd, w kierunku miasta La Fortuna. Obszar słynie ze swojego parku narodowego, nad którym góruje wulkan Arenal o wysokości 1657 m n.p.m. Do 2010 r. był najaktywniejszym wulkanem Kostaryki, ale obecnie jest w trybie uśpienia. Za to otaczająca go przyroda jest bardzo bujna i żywa!

Nocleg w La Fortuna.

Tego dnia będzie możliwość zobaczenia lasu deszczowego z góry, podczas spaceru na wysoko zawieszonych mostach linowych! Jest to prywatny rezerwat o powierzchni ponad 250 ha, położony u podnóża wulkanu Arenal. Porasta go gęsty las deszczowy.

Nasza widowiskowa trasa piesza wiedzie systemem mostów, również wiszących, a wąskie ścieżki są wycięte w ścianie roślinności. Mosty zbudowano z poszanowaniem naturalnego środowiska, które można podziwiać bez wrażenia zakłócenia krajobrazu. Teren jest dość zróżnicowany. Będziemy wspinać się i schodzić stromymi ścieżkami, dlatego przydadzą się dziś wygodne buty. 

Gdy nasycimy się dostatecznie widokami lasu deszczowego, wyruszymy do basenów termalnych w La Fortuna. Tam czeka nas relaksująca kąpiel w ciepłej (ok. 30-40 stopni C) wodzie wydobywającej się z głębi wulkanu. Tu i ówdzie można zażyć masażu pod kaskadami ciepłych wodospadów. Baseny są wyposażone w przebieralnię, jest również możliwość wypożyczenia ręczników. Po relaksacyjnych kąpielach wrócimy do hotelu w La Fortuna.

Nocleg w La Fortuna.

Wcześnie rano pojedziemy na południe do granicy w Peñas Blancas i dalej do Nikaragui. Będziemy jechać wzdłuż jeziora Nikaragua, które ma powierzchnię 8264 km² i jest największym jeziorem w Ameryce Środkowej. Miasto Granada zostało zbudowane przez konkwistadora Francisco Hernandeza de Córdoba w 1524 roku i nazwane na cześć Granady w Hiszpanii, a kolonialna architektura jest widoczna prawie na każdej ulicy. Zwiedzimy miasto. Trasa prowadzi obok kościoła La Merced z 1534 roku, domu kultury Casa de los tres Mundos i kościoła San Francisco, który był także klasztorem i został zbudowany w tym samym czasie, co reszta miasta. Kościół był wielokrotnie okradany i palony, dlatego jedynymi oryginalnymi pozostałościami są zewnętrzne ściany oraz katakumby znajdujące się poniżej poziomu gruntu. Uważa się, że w podziemiach kościoła zostało pochowanych ponad 75 000 osób. W znajdującym się obok muzeum można zobaczyć niektóre z historycznych znalezisk z tej okolicy.
Następnie udamy się do hotelu w Granadzie, gdzie spędzimy noc.

Dzisiejszy dzień rozpoczynamy od rejsu statkiem po jeziorze Nikaragua, żeglując między wyspami Las Isletas. Pobliski wulkan Mombacho wybuchł około 20 000 lat temu, w wyniku czego powstało 365 małych wysp na jeziorze. Następnie pojedziemy do miasta Masaya, znanego z rzemiosła. Na tutejszym targu są sprzedawane między innymi ręcznie tkane hamaki, haftowane bluzki czy drzeworyty.

Pojedziemy do miasta Managua, założonego w 1819 roku i będącego stolicą kraju, po tym, jak Grenada została spalona. Sama Managua charakteryzuje się niszczycielskimi trzęsieniami ziemi, na które miasto jest regularnie narażone. Najpoważniejsze były w 1931 i 1972 r., kiedy zniszczone zostały duże części miasta. Podczas zwiedzania zobaczymy między innymi budynki rządowe i skierujemy się do parku Loma de Tiscapa, z którego roztacza się wspaniały widok na miasto. Następnie pojedziemy do miasta León, które zostało zbudowane mniej więcej w tym samym czasie co Granada, i które historycznie konkurowało z Granadą jako największe i najważniejsze miasto w kraju. Tutaj odwiedzamy najważniejsze zabytki i kościoły.

Nocleg w León.

Rano opuścimy hotel i przejedziemy (ok. 3h) przez łąki, pola z kukurydzą i trzciną cukrową, podziwiając przy dobrej pogodzie wulkan San Cristóbal. Z pewnością zobaczyny liczne hodowle bydła, które nie tylko są cechą charakterystyczną kraju, ale przede wszystkim dostarczają prawie całemu krajowi produkty mleczne. Po przybyciu do małego miasteczka portowego Potosí lokalny przewodnik i nasz pilot załatwią formalności graniczne, a my wsiądziemy do łodzi, którą popłyniemy po Zatoce Fonseca. Bagaż zostanie zapakowany w wodoodporne torby, żeby uniknąć zmoczenia. Otrzymamy również kamizelki ratunkowe.

Dopłyniemy do La Unión.
Nocleg w La Unión w Salwadorze.

Dzień zaczniemy od odwiedzenia jednego z najważniejszych znalezisk archeologicznych w kraju, wioski Majów w Joya de Cerén. Około roku 590 wulkan Loma Caldera zasypał miasto warstwą popiołu o grubości 3 metrów, dlatego miejsce to nazywane jest również „Pompejami Ameryki”. Jednak w przeciwieństwie do prawdziwych Pompejów mieszkańcom udało się uciec, ponieważ pod popiołem nie znaleziono żadnych ciał. Odkopane zostały jedynie przybory kuchenne, naczynia, meble, a nawet resztki jedzenia na talerzu, co potwierdza, że ludziom spieszyło się z opuszczeniem miasta. Całość jest bardzo dobrze zachowana. Miejsce to znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

Nastęnie pojedziemy do stolicy kraju, San Salvador.

Nocleg w San Salvador.

Wcześnie rano wyruszymy do Hondurasu. Po drodze odwiedzimy fascynujące ruiny Majów w Copán, które były znaczącym miastem dla Majów. Ruiny, pochodzące z około 250–850 n.e., są jednym z najważniejszych wykopalisk kultury Majów. Obszar ten był zamieszkany od około 1500 p.n.e. Copán słynie z hieroglifów umieszczonych na słynnych Schodach Hieroglifów, które są najdłuższą znaną inskrypcją Majów: na schodach władcy Copán są uwieczniani od 450 roku zarówno w piśmie jak i w formie obrazkowej. Ponadto w okolicy znajduje się wiele kunsztownie rzeźbionych stajni i budynków, świątyń, piramid, ołtarzy i drugiego co do wielkości boiska do piłki w kulturze Majów. Sukces państwa-miasta był jednak także jego upadkiem. Pod koniec roku 700. liczba ludności wzrosła tak bardzo, że rolnictwo nie było w stanie jej utrzymać i występowały duże niedobory jedzenia. Ostatni król Copán wstąpił na tron ​​w 822 r. 200 lat później dolina była wyludniona, a dżungla porosła wspaniałe budynki. Ruiny zostały odnalezione w 1834 r. przez odkrywcę Juana Galindo, a w 1839 r. znaleziska udokumentował artysta Frederick Catherwood. W 1977 roku Copán zostało odrestaurowane. Obecnie znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

Noc spędzimy w hotelu w pobliżu Copán.

Dzisiaj hasłem dnia będą ślady cywilizacji Majów. Zwiedzimy ruiny Quiriguá, które położone są w otoczeniu największej w Ameryce Środkowej plantacji bananów. Quiriguá to stanowisko archeologiczne, które również znajduje się na liście Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Jest tu wiele dobrze zachowanych rzeźb, m. in. największy kamienny monolit na ziemiach Majów. Mierzy on ponad 10 m wysokości, a waga przekracza 65 ton.

Gdy nasycimy oczy widokiem architektury Majów, przemieścimy się na północ, do Livingston, gdzie będziemy nocować

Dzisiaj wybierzemy się na wycieczkę łodzią po rzece Dulce. Po drodze zatrzymamy się w „Ak'Tenamit”. Jest to projekt społeczny prowadzony przez ludność Q'eqchi. Celem projektu jest edukacja młodych ludzi - zarówno pod względem prawnym, jak i kulturowym - tak, aby mogli zakładać i prowadzić małe firmy, a tym samym przyczyniać się do rozwoju lokalnego regionu. Znajdujemy się w strefie tropikalnego lasu deszczowego - jest tu wiele ptaków i egzotycznych roślin.

W okresie kolonialnym rzeka Dulce była ważnym kanałem handlowym dla Hiszpanów, ponieważ łączyła Morze Karaibskie z wyspą Izabal i Nikaraguą w głębi lądu. Tam, gdzie jezioro wpada do rzeki, Hiszpanie zbudowali fort „Castillo de San Felipe de Lara”, aby chronić handel przed piratami.

Po zejściu na ląd pojedziemy do hotelu w mieście Flores.
Nocleg we Flores.

Celem dzisiejszego dnia jest wspaniała atrakcja - najlepiej zachowane ruiny miasta Majów - Tikal, wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Tikal odkryto przez przypadek w roku 1848, jednakże dopiero w ostatnich dziesięcioleciach udostępniono je dla turystów. Obszar, na którym znajdują się pozostałości miasta, zajmuje ok. 40 km2. Ruiny świątyń pochodzą z 600 r. p. Chr., ale czasy największej świetności kompleksu - klasyczny okres majański - przypadają na 300-800 r.n.e.

W okresie późniejszym miasto zostało opuszczone przez klasę rządzącą i większość ludności, co zbiega się z ogólnym upadkiem cywilizacji Majów. Wiele piramid jeszcze nie zostało poddanych renowacji, co sprawia, że miejsce wygląda tak, jakby zostało dopiero co odkryte. Prace archeologiczne w okolicach świątyń i piramid w centrum miasta objęły ok. 5 km2. Odkryto niezwykle piękne budowle - najwyższe i najbardziej imponujące centrum obrzędowe Majów. Jedna z piramid, której szczyt wieńczy świątynia, sięga prawie 70 m wysokości. W mieście odkryto 3 boiska do gry w piłkę, niezliczone place i ołtarze, budynki, pomniki nagrobne i reliefy, które razem tworzą wspaniałe wrażenie. Są widocznym dowodem na niezwykle precyzyjną znajomość astronomii i matematyki.

Przejdziemy spacerem przez dżunglę, w której na pewno wciaż znajdują się nieodkryte ruiny Majów. Roślinność jest obezwładniająco piękna - kwitnące orchidee, drzewa mahoniowe, drzewa, z których owoców wyrabia się gumę do żucia (pigwica właściwa), cedry i palmowce. Wytrwali mogą wypatrywać zwierząt - można tu spotkać wyjca, lisa, ostronosa rudego, indyka dzikiego, tukana i wiele gatunków papug. Przejedziemy na lotnisko Mundo Maya, by odprawić się do Gwatemali.

Zaraz po przylocie udamy się na zachód, do niedaleko położonego miasta Antigua, wpisanego na listę zabytków UNESCO.

Antiguę otaczają 3 wulkany. Miasto to niegdyś było trzecim największym ośrodkiem Ameryki Łacińskiej. Ponad 200 lat temu pełniło funkcję stolicy, a liczba mieszkańców sięgała wtedy ponad 60 tys. Dzisiaj życie płynie tu spokojnie. Miło spędza się tu czas, spacerując w cieniu odrestaurowanych domów kolonialnych. Przejdziemy się spacerem kamiennymi uliczkami pod murami niskich kamienic w pastelowych kolorach. Mocnym hiszpańskim akcentem są drewniane rzeźbione drzwi kamienic.

Sercem miasta jest centralnie położony klimatyczny Parque Central - skwer porośnięty roślinnością tropikalną, z fontanną na środku. W mieście jest kilka muzeów i warte odwiedzenia klasztory oraz kościoły. Polecamy wizytę w katolickich kościołach La Merced lub San Francisco ze względu na ich piękne barokowe zdobienia. Przejedziemy nad jezioro Atitlán, które jest jednym z najpiękniejszych widokowo jezior w tej części świata.

Zameldujemy się w hotelu w miasteczku Panajachel nad brzegiem tego jeziora.

Z miasteczka rozciąga się piękna panorama jeziora. Otaczają go zielone wzgórza i purpurowe stoki wulkanów. Kolor wody, w zależności od kąta padania promieni słonecznych i stopnia zachmurzenia, wydaje się za każdym razem inny - od ciemnej zieleni po przejrzysty turkus. Miejsce to jest cudownym połączeniem piękna natury i niezwykłej żywej tradycji Indian. Wokół legendarnego jeziora Atitlán leży 12 malutkich wiosek indiańskich, które Hiszpanie nazwali imionami 12 apostołów: San Pablo, San Pedro, San Antonio etc.

Mieszkańcy mają swoje odrębne tradycyjne kolory i wzory na ręcznie tkanej odzieży. Jest to wyraz własnej tożsamości plemiennej i etnicznej odrębności. Każda wioska ma również swój własny język. Podczas rejsu będziemy cieszyć się widokiem stromych zboczy wulkanów, spotkamy lokalnych Indian i zobaczymy ich styl życia, niezmienny od setek lat.

Nocleg nad jeziorem Atitlán. 

Wcześnie rano pojedziemy autokarem przez Guatemala City na lotnisko, z którego powrócimy do Polski.